Sàn giao dịch là một thành phần quan trọng trong thị trường tiền điện tử, nhưng có hai loại chính là sàn giao dịch tập trung và phi tập trung. Mỗi loại sàn đều có những đặc điểm và ưu điểm riêng, và sự lựa chọn giữa hai loại này có thể ảnh hưởng đáng kể đến trải nghiệm giao dịch và an toàn tài sản. Trên thực tế, bạn có biết sự khác biệt giữa sàn giao dịch tập trung và phi tập trung? Hãy cùng MFSoft tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Contents
1. Sàn giao dịch tập trung (CEX)
Một sàn giao dịch tiền điện tử tập trung (CEX), còn được gọi là sàn giao dịch trực tuyến, là một nền tảng cho phép giao dịch tiền điện tử. Như tên gọi của nó, sàn giao dịch tập trung này được quản lý và vận hành bởi một cơ quan tập trung, thường là công ty điều hành sàn đó. Đây là loại giao dịch tiền điện tử đầu tiên được phát triển.
Ban đầu, CEX cho phép người dùng giao dịch mà không cần tiết lộ danh tính của mình. Tuy nhiên, khi ngày càng nhiều người sử dụng sàn giao dịch này, các nhà quản lý tài chính toàn cầu đã bắt đầu quan ngại về tính ẩn danh của sàn giao dịch, và điều này đã thay đổi hiện tại. Người dùng bây giờ phải xác minh danh tính trước khi thực hiện giao dịch.
Sàn giao dịch tập trung cung cấp nhiều loại lệnh để nâng cao trải nghiệm giao dịch của người dùng. Có thể sử dụng lệnh giới hạn, lệnh dừng lỗ, lệnh dừng giới hạn, giao dịch ký quỹ và giao dịch đòn bẩy. Hầu hết các sàn giao dịch lưu trữ phần lớn tài sản của người dùng trong kho lạnh, đảm bảo rằng tài sản không kết nối với internet và không thể bị đánh cắp. Điều duy nhất có thể bị đánh cắp là số tiền được lưu trữ trong ví nóng.
2. Sàn giao dịch phi tập trung (DEX)
Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là một loại sàn giao dịch tiền điện tử không được quản lý bởi một thực thể duy nhất. Thay vào đó, DEX là một nền tảng tự động được xây dựng bằng các hợp đồng thông minh và được điều hành bởi cộng đồng và các thuật toán. Điều đặc biệt là DEX hoạt động hoàn toàn trên công nghệ blockchain. Hợp đồng thông minh chịu trách nhiệm xử lý các lệnh và không có quyền giám sát, tạo ra một môi trường an toàn hơn rất nhiều.
Từ khi ra đời, DEX đã làm thay đổi toàn diện cách giao dịch tiền điện tử diễn ra. Các sàn giao dịch này đã đóng góp quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp tiền điện tử theo hướng phi tập trung thực sự.
3. So sánh điểm khác nhau giữa CEX và DEX
3.1. Tính xác thực
Người dùng của sàn giao dịch tập trung phải dựa vào nền tảng để xác thực và cấp quyền cho giao dịch của họ. Nền tảng này đóng vai trò là một trung gian bên thứ ba đáng tin cậy cung cấp các dịch vụ trao đổi tiền mã hóa.
Trong trường hợp của sàn giao dịch phi tập trung, chúng ta không cần phụ thuộc vào bất kỳ bên trung gian nào. Thông qua sử dụng hợp đồng thông minh và triển khai giao thức Blockchain, toàn bộ hệ thống được xây dựng để cung cấp xác thực không tin cậy và ủy quyền cho các giao dịch trao đổi tiền mã hóa.
3.2. Quyền kiểm soát quỹ
Người dùng sử dụng sàn giao dịch tập trung để nạp tiền vào tài khoản, tạo thuận lợi cho quá trình giao dịch. Tuy nhiên, các nguồn vốn này được quản lý bởi một dịch vụ trung gian giao dịch, dẫn đến việc sổ lệnh và quyền lưu ký nằm trong tay của sàn tập trung.
Trái lại, trên nền tảng trao đổi tiền điện tử phi tập trung, người dùng có thể giao dịch trực tiếp với những trader khác mà không cần máy chủ trung tâm. Không có dịch vụ nền tảng tập trung nắm giữ sổ lệnh và quyền lưu ký. Do đó, tiền được kiểm soát bởi người dùng và các bên tham gia trực tiếp trong nền tảng này.
3.3. Tài khoản ẩn danh
Có một số sàn giao dịch tập trung trước đây cho phép người dùng tạo tài khoản giao dịch ẩn danh trên nền tảng của họ. Tuy nhiên, những quy định mới của chính phủ đã xuất hiện trong thời gian gần đây đã dẫn đến việc thực hiện nghiêm ngặt các quy tắc KYC (Xác minh Khách hàng) và AML (Phòng chống Rửa tiền). Vì vậy, việc thực hiện giao dịch nặc danh trên các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung đã trở nên rất khó khăn. Trái lại, sàn giao dịch phi tập trung là nơi mà mọi người có thể giữ bí mật danh tính của mình.
3.4. Độ bảo mật
Sự ưu ái của DEX được đánh giá cao hơn vì nó không phụ thuộc vào bất kỳ hệ thống cụ thể nào, từ đó giảm khả năng bị hacker tấn công. Hơn nữa, khả năng sập của sàn giao dịch DEX là rất ít.
Trong khi đó, sàn giao dịch CEX, mặc dù được trang bị các biện pháp tối ưu, không thể tránh hoàn toàn rủi ro bị hacker tấn công. Hiện tại, hầu như không có cam kết bồi thường tài sản cho các nhà đầu tư trong trường hợp mất mát toàn bộ.
4. Giữa sàn giao dịch tập trung và phi tập trung nên sử dụng loại nào?
Khi lựa chọn sử dụng sàn giao dịch tập trung hay phi tập trung, dưới đây là một số lời khuyên để bạn có thể xem xét:
Sử dụng sàn giao dịch tập trung nếu:
- Bạn cần giao dịch với khả năng thanh khoản cao hơn: Sàn giao dịch tập trung thường có mức thanh khoản lớn hơn, do có nhiều người dùng tham gia và tạo lệnh giao dịch trên cùng một nền tảng. Điều này giúp bạn thực hiện các giao dịch một cách nhanh chóng và với giá tốt hơn.
- Bạn muốn sử dụng giao diện dễ sử dụng và hỗ trợ khách hàng tốt: Sàn tập trung thường cung cấp giao diện trực quan và dễ sử dụng, cùng với dịch vụ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp. Điều này làm cho trải nghiệm giao dịch trở nên thuận tiện và giúp bạn giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng.
- Bạn có độ tin cậy cao đối với sàn giao dịch và sẵn lòng tin tưởng gửi tài sản vào tài khoản của họ: Sàn tập trung yêu cầu bạn gửi tài sản vào tài khoản của họ để thực hiện giao dịch. Nếu bạn có niềm tin và tin tưởng vào sàn giao dịch đó, thì việc sử dụng sàn tập trung có thể là lựa chọn phù hợp.
Sử dụng sàn giao dịch phi tập trung nếu:
- Bạn quan trọng đến sự bảo mật và ẩn danh: Sàn giao dịch phi tập trung giúp bạn duy trì sự ẩn danh và kiểm soát tài sản của mình mà không cần phải tiết lộ thông tin cá nhân. Điều này hấp dẫn đối với những người quan tâm đến sự riêng tư và an ninh của tài sản.
- Bạn muốn tránh rủi ro từ các vụ tấn công mạng hoặc sập sàn giao dịch: Với sàn giao dịch phi tập trung, bạn không cần gửi tài sản vào tài khoản của sàn, giảm thiểu nguy cơ bị tấn công hoặc mất tài sản do sàn gặp sự cố.
- Bạn muốn tham gia vào môi trường phi tập trung và sáng tạo
Tóm lại, sàn giao dịch tập trung và phi tập trung đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tiền điện tử. Sàn giao dịch tập trung cung cấp tốc độ giao dịch nhanh và dễ dàng sử dụng, trong khi sàn giao dịch phi tập trung mang lại sự an toàn và tính riêng tư cao hơn. Việc lựa chọn giữa hai loại sàn này phụ thuộc vào nhu cầu và ưu tiên cá nhân của mỗi người. Dù là tập trung hay phi tập trung, quan trọng nhất là chúng ta nên lựa chọn các sàn giao dịch đáng tin cậy và tuân thủ các biện pháp bảo mật để bảo vệ tài sản tiền điện tử của mình.